panoptikum паноптикум
Потребно време за читање: 3 минути

Си биле двајца браќа: еднио богат, другио сиромав. Сиромајот му жниел на брата си на нива со надница. Вечерта си дошол од нива заедно со друзите аргати, седнале да вечераат и сиромајот му текнало оти ѓоа српот си го забораил на нива; рипнал од трпезата, без да јадит леб, и отрчал на нива за да си го земит српот. Кога приближил кај нивата, видел еден чоек в нива кај туку збират класје, дошол в нива и му рекол налутено на чоекот што збирал класје:

-Море чоече, што збираш во туѓа нива класје? Лели знаиш оти имат стопан таа нива?

-Јас никого не прашав, бре друшко, оти и јас сум постопан од брата ти: јас сум му к`сметот од брата ти, што му работам дење-ноќе, еве и класјето што се растурени, кај туку `и збирам за да не му се сторит нешто зијан, да вака да ме знаиш. Туку ти што бараш сега во време на вечера?

-Море брате, српот сум го забораил овде, тики зато дојдов за да си го земам.

-Море ете ти го српот на рамо, бре чоече Божјо-му рекол к`сметот-што си си остаил вечера и си дошол на нива да го бараш?

Кога посигна со рака, вистина српот му бил на рамо и му паднало како страм.

-Дејди пуста сиромаштија моја-рекол сиромајот.-Да бев имал к`смет, не ќе дојдев на овој ал, што да не сеќаам оти срп носам на рамо!

Прочитај и за ... >>  Ластојцата и врабецот

-Дејди братко, дејди, да знаиш што к`смет имаш ти!-му рекол к`сметот-прв јет од сите к`смети, туку ти се сторил цар на к`сметите, да од тоа не ти работит, а брате. Туку, ај јас ќе ти сторам едно добро и ќе ти кажам. На ти го овој топуз и стегни си опинците, та да појдиш на онаа планина, е-е-ј висока, и тамо имат еден сарај голем, кај што седит к`сметот твој воцарен. По патот, што ќе сретиш луѓе што да прилегаат како мене, кај што ќе работат, прашај за патот и тие ќе ти го кажат. Кога ќе појдиш кај царот, ништо да му не сакаш од колку едно пиле што имат затворено в кавез, што носи ката ден по едно јајце позлатено. Ако не ти го даат, намавни со топузот и веднаш ќе ти го даит. Ете, та да се обогатиш наеднаш.

Откога му поблагодарил сиромајот, си го зел топузот и си отишол дома.

Утрото рано си испраил патот. Одејќум по пат, стрел еден чоек што прилегал како к`смет.

-Добро утро, чоече, аирлија ти орање!

Тој само си орат и ич не му одгоори, дури не ја истера браздата што ја ораше од нивата.

-Дал ти Господ добро, пријателе-му одгоорил орачот-ако дај Господ, кај си се упатил вака?

Прочитај и за ... >>  Има нешто судбинско...

-Ќе ти кажам, пријателе, кај одам, туку прво ти кажи ми оти не ми одгоори, дури не ја доора браздата од нивата?

-Еј море, пријателе, јас сум му к`сметот на еден чорбаџија, да требат да работам гологлаечки за да бидит богат чорбаџијата.

Тргнал и си го испраил патот. Поодел, поодел и стрел еден друг к`смет кај го копал едно лозје. И нему му дал едно доброутро, и тој к`смет бил од еден богат што му работил, и тој така му рекол. Поодил попотаки и еве му еден чоек кај туку збирал дрва.

-Помози Бог, пријателе!

-Дал ти Господ добро-му одгоорил со дрвата-ја ела, пријателе, поткрени ми троа дрвава на рамо.

-Многу арно, побратиме, ќе ти поткренам-му рекол сиромајот, -ама ќе те молам да ми кажиш ако знаиш кај седи царот на к`сметите; те молам стори ми едно добро.

-Ех колку за тоа, јас ќе ти кажам, чунки јас сум му на царот к`сметот, што му чинам измет; ај повели по мене да те однесам дури в сарај.

Му поткренал дрвата и го однесол в сарај. Влегол в сарај, и едно го видоа вардачите, го опколија за да го ватат да го бијат. Арно ама, едно мавнуање со топузот и невиден бис се сторија. И тогај му пошол кај царот во одајата, исповртел со топузот за да го биет и му свикал на лутина:

Прочитај и за ... >>  Со мера продаа, ама оката тристадрам ја дава

-А бре, што си се курдисал овде ти, ами лели ти си мојиот к`смет, бре, што не станиш да работиш, бре, за да ме обогатиш, оти мене очите ми подбелеа за една корка леб! Стани бре, оти сега коските ќе ти `и здробам; зар ќе ми бидиш ќопоолу, си ми седнал, како некој дембел!

Од пусти страои од топузот, станал од столот и го теклифил за тој да седнит и му рекол уште:

-Стопанине мој, било како било досега, да ми простиш сега сакам; јас сторив, ти не стори; ама за отсега вамо ќе видиш, ако сме живи и здрави, што чорбаџија ќе те сторам; ела та влези во азното мое и земи си колку сакаш, ете да бидиш богат!

-Слушај вамо, јас пари неќум-му рекол сиромајот-јас ти го сакам пилено што јет во кавезон, друго ништо; ако го дааш, арно; ако не, кажуј!

-Аман бре, стопане, не сакај го пилето, оти јас треба да загинам од мојте-му рече к`сметот.

Кога виде сиромајот оти не му го даат, тргна топузот за да го биет. Од страв што го ватило, царо свикал и дотрчала војската на помош, и малку се уплашил сиромајот; арно, туку намавнал со топузот и сите избегале сосе царот.

Си го зел сиромајот пилето и си отишол дома. Од јајцата што `и продаал се обогатил од мерата надвор. Ама и к`сметот после му работел.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here